Foto de Alberto no carcere de Burgos, foi un dos presos que, xunto co seu amigo e poeta Marcos Ana, permaneceu máis tempo nos cerceres da dictadura, 22 anos.De seguido textos de Xurxo Martínez Crespo:
A vida de Alberto Puente é un resumo da história de Galiza e do Partido Comunista de España no século XX. Militante dende novo no PCE participou na guerra civil e na estruturación do Partido na clandestinidade. Condenado a morte a sua pena é comutada pola de 30 anos. Compañeiro de Lister, Carrillo, Semprum, Santiago Álvares, Grimau…
Alberto Puente García naceu en A Coruña o 8 de marzo de 1918. En 1933, dous anos despois de proclamada a II República española, vivía en Madrid, cidade na que se graduou como perito mercantil.
O 18 de xullo de 1936, data da sublevación contra a orde constitucional e legal da República española; Alberto encontrábase na capital do Estado espanol e incorporouse como voluntario ás milicias do Quinto Rexemento na fronte de Somosierra, fronte que estaba resistindo os embates da ofensiva fascista para a toma da capital.
En novembro de 1936, foi seleccionado xunto a un grupo de combatentes para organizar en Levante a 22º Brigada Mixta do Exército Popular baixo o mando de Francisco Galán, irmán do capitán fusilado en Jaca. Alberto Puente pertenceu ao seu Estado Maior.
En decembro de 1936, a 22º Brigada Mixta do Exército Popular foi formada en Gandía, lugar no que estaban organizando un par de batallóns desa mesma brigada.
A maioría dos oficiais que constituían o mando, así como os que encadraban as unidades-compañias e batallóns- procedían de Madrid, Francisco Galán seleccionáraos entre os combatentes máis destacados polo seu valor ou pola súa capacidade organizativa nas operacións dos primeiros meses da serra, Somosierra, Buitrago, etc-.
Aqui, ademáis de Alberto, estaba o seu irmán Ángel, valeroso e sonado garda de asalto que, despois de formada a brigada, volvería a Madrid. Baig, Lingo, o cubano Alberto, o médico Marzoa, o comandante Carano, o ex toureiro Litri Segundo e o topógrafo Carlos Llorens.
O embrionario corpo do Estado Maior da 22º Brigada ocupaba un sinxelo apartamento na entrada a Gandía.
Francisco Galán, Paco, sería unha das persoas que máis impulsarían a carreira militar formal, entre elas a de Alberto, através do ensino en escolas para oficiais en campaña. Era Paco, así era como lle chamaban os seus compañeiros, alto co pelo cortado ao rape. Se cadra dez anos máis que o fato de mozos que formaban o seu Estado Maior. Correcto e educado na conversa. Nunca recorría a tacos nin blasfemias, era, todo o contrario ao que para aquel entón era considerado "o imprescindíbel atuendo dun xenuino revolucionario".
A 22º Brigada Mixta, unha das primeiras en ser creada, constituíu o que sería en diante a base do Exército Popular da República. Con voluntarios de Valencia, tanto da capital como das vilas, formouse esta primeira brigada. Estes, tanto soldados como mandos, uns xa curtidos nos combates da defensa de Madrid e outros recrutados entre as filas de sindicatos e partidos antifeixistas valencianos, lograron formar os catro batallóns necesarios para conforma-la 22º Brigada Mixta, á fronte dos cales se encontraban os comandantes e capitáns: Alba, Alberto, Ponce, Carano e Litri.
Concentración... fusilamento... sinónimos. De alí ao campo de Bétera e á prisión de Gandía, lugar ao que, facía uns anos chegara Alberto para defender a liberdade e a legalidade, hoxe, 1939, presos e derrotados non hai ningunha das dúas.
Saída en liberdade provisional, despois de ano e medio, á espera de algunha denuncia verbo o seu comportamento na guerra civil, a súa causa, como combatente na guerra civil, foi sobreseída pois non tivo ningunha denúncia na súa contra.
Volve a súa cidade natal, A Coruña. Viaxa a Madrid e mantén unha entrevista segreda co autonomeado secretário xeral do Partido Comunista de España, Heriberto Quiñónes.
Saída en liberdade provisional, despois de ano e medio, á espera de algunha denuncia verbo o seu comportamento na guerra civil, a súa causa, como combatente na guerra civil, foi sobreseída pois non tivo ningunha denúncia na súa contra.
Volve a súa cidade natal, A Coruña. Viaxa a Madrid e mantén unha entrevista segreda co autonomeado secretário xeral do Partido Comunista de España, Heriberto Quiñónes.
A policia changa á casa de Alberto. Tentan deterlo pero escapa correndo através dunha xanela pola Cidade Vella. É perseguido e ferido de bala. Detido en plana rua comeza a berrar para que non lle aplicasen a lei de fugas. Ingresa na prisión de A Coruña é interrogado e trasladado a Madrid. En Madrid, na Puerta do Sol é torturado.
Alberto sale en liberdade condicional en decembro de 1961, despois de 20 anos de cadea. Cun traxe confeccionado por un compañeiro. Trata de refacer a súa vida. Refacer é un eufemismo para quen non ter unha noiva, nin Nadal, nin unha carta sen censura, nin moitas veces o escape da lectura, porque en presidio, até o escape mental estaba proibido.
Entra en contacto con Joaquín Grimau, que poco tempo despois sería detenido e executado, 20 de abril de 1964.
Despois de seis anos preso, o dano é irreparábel. E despois de 20? Só unhas conviccións moi firmes poden revertir ese dano. E aquelo que nos permitiu sobreviver, é a razón da nosa vida.
Alberto organiza a folga dos traballadores da construcción, en Madrid, en apoio á folga dos mineiros asturianos. Cando está organizándoa cesa a de Asturias. Debe agacharse. A policia está tras a súa pista para que cumpra os seis anos que aínda lle restan dos 30 aos que fora condenado. Alberto, detido en Alicante e en A Coruña pensou que dúas veces xa fora abondo. Desde o Comité Central decidese a sua ida a París.
Entra en contacto con Joaquín Grimau, que poco tempo despois sería detenido e executado, 20 de abril de 1964.
Despois de seis anos preso, o dano é irreparábel. E despois de 20? Só unhas conviccións moi firmes poden revertir ese dano. E aquelo que nos permitiu sobreviver, é a razón da nosa vida.
Alberto organiza a folga dos traballadores da construcción, en Madrid, en apoio á folga dos mineiros asturianos. Cando está organizándoa cesa a de Asturias. Debe agacharse. A policia está tras a súa pista para que cumpra os seis anos que aínda lle restan dos 30 aos que fora condenado. Alberto, detido en Alicante e en A Coruña pensou que dúas veces xa fora abondo. Desde o Comité Central decidese a sua ida a París.
Alberto casa con Ileana e sepárase do traballo activo no Partido, dos compañeiros, de París. Algúns aceptan... outros non. Marcos Ana na voda, Lister... outros preferiron non asistir. O día da mudanza... derradeiro intento para que non marche cara a América do Sul... O Partido precisa de Alberto... pero Ileana tamén. Alberto é comunista... e feliz, atopou algo que non sabía que buscaba.
En Venezuela milita, porque sempre se milita mentras quede vida... e aínda despois. Traballa e vive. Conversa e mantén unha estreita amizade con Manolo Gallego, fundador da Irmandade Galega de Venezuela, ex membro do V Regimento e secretário xeral do Partido Comunista de España en Venezuela.
En Venezuela milita, porque sempre se milita mentras quede vida... e aínda despois. Traballa e vive. Conversa e mantén unha estreita amizade con Manolo Gallego, fundador da Irmandade Galega de Venezuela, ex membro do V Regimento e secretário xeral do Partido Comunista de España en Venezuela.
Celso Emilio Ferreiro... a Venezuela Saudita, o “Viaxe ao país dos ananos”. Todo está á venda, todo é barato. Pero Alberto sabe que hai cousas que non teñen prezo. Chega a Venezuela como apátrida debido a súa condición de refugiado político e apátrida en Franza. O seu carné de identidade venezuelano así o sinala. É verdade que os comunistas non tieñen patria? É verdade, e de tela, xa haberá alguén encargado de que non a teña.
E Venezuela gastaba... o que non tiña. E os españois estrearon democrácia. E chegaron uns que se chamaban socialistas e pretenderon devolver ou pagar o impagábel. E sentaron nun Congreso a quitar cuentas, e saía caro pagar tanta decencia, e tantos anos e tanta honestidade tralas reixas dos cárceres franquistas. E decidieron pagar algo, por pagar. E así son as cosas, que nunca foron doutro xeito.
E como a materia que nin se crea nin se destrúe, a realidade venezuelana foi mudando. E os venezuelanos, os seus dirigentes políticos e económicos, cavaron a súa própria tumba.
E como a materia que nin se crea nin se destrúe, a realidade venezuelana foi mudando. E os venezuelanos, os seus dirigentes políticos e económicos, cavaron a súa própria tumba.
E Alberto atopou algo que non buscaba. E doelle todo o corpo que non quedou en Burgos senón que o acompañou. Doenlle as hernias, as pernas… doelle todo... pero aí está Alberto, con 84 anos e co povo venezuelano tomando a compañía PDVSA para o povo.
Alberto Puente García naceu en A Coruña e 1918 e morreu en Caracas o 3 de maio de 2004.
Xurxo Martínez Crespo.
Xurxo Martínez Crespo.
